خراسان شمالی

خلاصه ای ازوضعیت استان خراسان شمالی

اقلیم مدیترانه ای خراسان شمالی که تفاوت چشمگیری باسرزمین های مجاورخویش ازنظربرخورداری ازمواهب طبیعی دارددرحقیقت دروازه شمالی خراسان قدیم محسوب می شود. خراسان شمالی ازنظرطبیعی محصوربین دورشته کوه کپه داغ درشمال ودنباله البرزیعنی آلاداغ وشاه جهان درجنوب ومجموعاًسرزمینی کوهستانی بادشتهای حاصلخیزدرمیان کوههامی باشدکه شرایط بسیارمساعدی برای کشاورزی ودامپروری دارد.میزان بارندگی سالانه ازمتوسط کشوربیشتر(حدود 300 میلی متر) می باشددربرخی ازنقاط این استان مثل جنوب سملقان میزان بارندگی از 500 میلی مترهم فراترمی رود. 

استان خراسان شمالی حدود 100/28 کیلومترمربع وسعت داردکه از 14 استان کشورو 51 کشوردنیابزرگتراست جمعیت استان بارشدتقریبی 8/1 دهم درصدبراساس آمارسال 1375 تاپایان سال 1383 ، 000/850 نفربرآوردمیگرددکه ازنظرجمعیت از 7 استان کشوربیشترمی باشد.

مشخصات شهرستانهای استان خراسان شمالی :

این استان دارای 6 شهرستان ، 15 بخش ، 40 دهستان ، 15 نقطه شهری وبیش از 1000 روستای سکنه می باشد.

جمعیت بجنورد           370/326 نفر        باوسعت 5800 کیلومترمربع.

جمعیت اسفراین          685/132 نفر        باوسعت 5192 کلیومترمربع.

جمعیت شیروان           465/164 نفر      باوسعت 3789 کلیومترمربع.

جمعیت جاجرم             737/61    نفر     باوسعت 5879 کلیومترمربع.

جمعیت مانه وسملقان        780/92 نفر     باوسعت 5978 کلیومترمربع.

جمعیت فاروج                    381/61 نفر   باوسعت 1736 کلیومترمربع.

موقعیت جغرافیایی استان :

ازشمال باکشورترکمنستان 270 کیلومترمرزمشترک ، ازشرق وجنوب به استان خراسان رضوی وازمغرب به استان گلستان وازسمت جنوب غربی بااستان سمنان همسایه می باشد.

قومیت های استان خراسان شمالی :

ترکیب قومیت های این استان درایران وبلکه دنیابی نظیرمی باشدکرمانج ها 37 درصدترکیب جمعیت استان راتشکیل می دهند ، فارسها 29 درصد ، ترکها 27 درصد وترکمن ها 5 درصد واقوام عرب ، بلوچ ، لر ، و … نیزدراین استان سکونت دارند. این استان کانون وحدت قومیت هاومذاهب (گنجینه فرهنگ ها ) می باشد.

صنعت دراستان خراسان شمالی :

ازنظرصنعتی این استان علیرغم بسترهای زیادوبرخورداری ازصنایع سنگین مثل مجتمع پتروشیمی بجنورد ، مجتمع فولاداسفراین ، کارخانه قندشیروان ، کارخانه بزرگ سیمان بجنورد ، مجتمع آلومینای جاجرم ودهها کارخانه پنبه پاک کنی وصنایع غذایی در              آینده ای نزدیک شاهدتحولات چشمگیری درتوسعه صنایع این خطه خواهیم بود.

دامپروری وکشاورزی استان خراسان شمالی :

قطب کشاورزی ودامپروری شرق ایران ، استان خراسان شمالی است تنوع اقلیم ومساعدبودن شرایط آب وهوایی ، موقعیت بی نظیری رانصیب این استان نوپاکرده است که تولیدبیش از 57 نوع محصول کشاورزی وباغی ، توان بالای این خطه رادرتولیدمشخص                  می سازدوسعت مراتع این استان 5/2 میلیون هکتار ، جنگلهای پهن برگ 30 هزارهکتار ، سوزنی برگ 35 هزارهکتار ، اراضی دیم کشاورزی 250 هزارهکتارواراضی آبی 170 هزارهکتارمی باشد.

پیشینه تاریخی شهرستان اسفراین :

تاریخ وتمدن شهرستان اسفراین بسیارکهن است . بررسی وشناسائی محوطه ها ، تپه هاوابنیه های تاریخی قدمتی بیش ازهزاره پنجم

وششم قبل ازمیلاددارد . اسفراین رااسپرآیین به معنی سرزمین سلحشوران وجنگاوران نیزگویند . دردوره اشکانیان ، نام اسفراینآستوئن بوده وبه عنوان دژمستحکم پارتهابشمارمی رفته ودردوره ساسانیان بنام مهرگان یامهرجان وازقرون اول اسلامی به بعدبنام اسفراین بوده است درزمان خلیفه عثمان ابن عفان درسال 31 هجری عبداله ابن عامر ، اسفراین رافتح نمود.

دردوره قاجاریه نیزاسفراین آبادوپررونق بوده است .

جاذبه های تاریخی وگردشگری شهرستان اسفراین :

شهربلقیس ، دهکده ودره توریستی رویین ، دره ییلاقی بیدواز ، دره ییلاقی اردغان ، دره ییلاقی کاویان ، آبشارایزی ، سدبیدواز ، منطقه حفاظت شده ساری گل وسالوک ، مناظرطبیعی شاه جهان ، مناظرطبیعی سیاه خانه ، غارگسک ، غارنوشیروان ، غارگورپان ، قلعه دولت آباد ، باباقدرت ، کاروانسرای راونیز ، شیخ آذری ، شیخ بیدوازی ، بقعه لالان ، بقعه شیخ گورپان ، امامزاده موسی و …  

اسفراین مهدکشتی چوخه ایران :

هرساله سیزده وچهرده فروردین ماه دربهارطبیعت بزرگترین مراسم کشتی چوخه ایران درشهرستان اسفراین برگزارمیگرددکه ازاین مراسم درحدود300 هزارنفرازاقصی نقاط کشوردیدن می کنند . این مراسم اولین وتنهامراسم کشتی چوخه سنتی ایران است که درفضای بیرونی وبرروی خاک گودزینعلی خان (شمال شهراسفراین) برگزارمی شود .

شهرستان مانه وسملقان :

شهرستان مانه وسملقان باوسعتی معادل 5978 کیلومترمربع و 92780 نفرجمعیت ازشمال به رازوجرگلان ازجنوب به شهرستان جاجرم ، ازشرق به بجنوردوازغرب به خطه سرسبزاستان گلستان محدوداست .این شهرستان دارای یک شهر ، سه بخش (مرکزی ، مانه وسملقان ) ، 6 دهستان ، 89 روستا و 234 پارچه آبادی می باشد.

ازمهمترین ارتفاعات آن قورخودوبخشی ازروداترک مهمترین رودخانه دائمی استان دراین شهرستان واقع گردیده است .

بخشی ازجاذبه های تاریخی وگردشگری شهرستان مانه وسملقان :

بنای سنگی اسپاخو ( قدیمی ترین اثرباستانی شمال شرق کشور ) ، امامزاده دلاور ، امامزاده قاسم ، قسمت اعظم پارک ملی گلستان ، آبشاربیار ، روستای توریستی درکش ، موزه حیات وحش رباط قره بیل و …

شهرستان شیروان :

شهرستان شیروان با 3789 کیلومترمربع مساحت وجمعیتی معادل 164465 نفرازشمال به ترکمنستان ، ازجنوب اسفراین ، ازشرق به قوچان وازمغرب به بجنوردارتباط دارد .

شیروان ازشهرهای مرتفع استان خراسان شمالی که دردره روداترک ودربین کوه های کپه داغ وآلاداغ جای گرفته است . شیروان دارای آب و هوای نسبتاًسرددرزمستان وگرم ومعتدل درتابستان می باشد.

شیروان دارای انواع مختلف جانواران نیمه بیابانی وخزندگان وپرندگان است . پلنگ ، گرگ ، روباه ، گراز ، خرگوش ، آهو ، کل وبز کوهی و … درمحیط طبیعی آن دیده می شود . درکوه هاومناطق رودخانه ای شیروان انواع معدن مس ، سنگ آهک ، شن وماسه وگچ یافت می شود .

 بخشی ازجاذبه های تاریخی وگردشگری شهرستان شیروان :

ییلاق اوغاز ، ییلاق زوارم ، ییلاق گلیل نامانلو ، غارکافرقلعه ، غارپوستین دوز ، غارسلیمان ، مقبره چهارطاقی تیموری ، مقبره امامزاده حمزه ابن موسی الرضا ، آرامگاه باباتوکل و …

شهرستان فاروج :

شهرستان فاروج با 1736 کیلومترمربع وسعت و 61381 نفرجمعیت ازشمال وغرب به شهرستان شیروان ، ازجنوب و غرب به شهرستان اسفراین وازشرق به شهرستان قوچان واستان خراسان رضوی منتهی می شود . فاروج دارای دوبخش مرکزی وخبوشان و 5 دهستان می باشد .

شهرستان جاجرم :

شهرستان جاجرم با 5879 کیلومترمربع وسعت و 61737 نفرجمعیت درجنوب غربی بجنوردواقع است جاجرم ازشمال وشمال شرق به شهرستانهای مانه وسملقان وبجنورد ، ازجنوب به دشت جوین ، ازشرق به اسفراین وازغرب به استان سمنان منتهی میگردد. این شهرستان شامل دونقطه شهری (گرمه وجاجرم ) سه بخش ( سنخواست ، شوقان ومرکزی ) ، 6 دهستان 56 روستاو 542 پارچه آبادی است .

پیشینه تاریخی شهرستان جاجرم :

جاجرم یکی ازمناطق تاریخی استان خراسان شمالی می باشدکه درگذرایام ازپایگاه های مهم حکومتی ودینی ایران بوده است . اهالی آن ازطوایف مختلف مقصودلی ، گنجه ای ، ازبک شاکری ، رمضانلو ، فخرایی ، شیخ الا اسلامی و … که در طول تاریخ ازمناطق مختلفی همچون بسطام ، خوارزم بخارا و … به این منطقه کوچ نموده اند .